Raport „POKOLENIE Z w finansach i na rynku pracy. Jak pokolenia Z, X i Y różnią się w świetle danych i badań”.

Świat się diametralnie zmieniał w ostatnich latach, szczególnie pod wpływem rozwoju technologii cyfrowych. Młodzi z pokolenia Z żyją zupełnie w innej rzeczywistości, niż ta, kiedy w dorosłość wchodziło pokolenie X i Y. Dotyczy to zarówno zmian społecznych, demograficznych jak i technologicznych. Ale jak te zmiany wpływają na młodych w kontekście pracy? Na co muszą być przygotowani obecni oraz przyszli pracodawcy zatrudniający osoby z pokolenia Z? Jak Zetki będą sobie radziły w świecie finansów? Na jakie aspekty muszą zwrócić uwagę firmy kierujące do młodych swoją ofertę? Z jakimi wyzwaniami będą musieli sobie poradzić rodzice osób z pokolenia Z? Czy to pokoleniowa rewolucja czy kontynuacja?

Na te pytania odpowiada raport opracowany przez Centrum Analityczne SpotData i firmę Provident. Przedstawia on pokolenie Z, w porównaniu do pokolenia X i Y, poprzez pryzmat analizy danych oraz wyników badania, które zostało przeprowadzone na potrzeby raportu.

Osoby z pokolenia Z lubią pieniądze. Generacji urodzonej i wychowanej w kapitalizmie trudno wyobrazić sobie życie bez dochodów pozwalających na zaspakajanie przyjemności. Być może dlatego doceniają rolę oszczędności i je posiadają. 36 proc. Zetek dysponuje zgromadzonymi pieniędzmi w kwocie do 1 tys. zł. Głównym źródłem z którego czerpią środki jest rodzina, ta bardziej niż w poprzednich dekadach może sobie pozwolić np. na prezenty w postaci gotówki z okazji różnych uroczystości. Młodzi są wychowywani w czasach gdy stale mówi się o czekających ich niskich emeryturach, dlatego można zakładać, że Zetki będą lepiej rozumiały konieczność oszczędzania niż starsze pokolenia. Zdecydowana większość (90 proc.) deklaruje, że gdy potrzebują kilkuset złotych na rozrywkę w danym miesiącu to wolą oszczędzić i odłożyć zakup niż wziąć kredyt czy pożyczkę.

Branie kredytu czy pożyczki to jedno, ale spłacenie w terminie to już inna sprawa. Młodzi co prawda nie zadłużają się bardziej na przyjemności i rozrywkę niż osoby z pokolenia X i Y, ale gdy już pożyczkę wezmą to mają zdecydowanie większy problem w spłacie zobowiązania na czas niż osoby starsze, co potwierdzają dane z Krajowego Rejestru Długów. Zadłużenie tych niesolidnych dłużników w wieku 18-25 lat wzrosło aż 15-krotnie między 2013 r. a końcem I kwartału 2019 r. (z prawie 43 mln zł do 637 mln zł).

Młodzi z pokolenia Z wykazują się znacznie większą niefrasobliwością niż starsze pokolenia w spłacaniu swoich zobowiązań na czas. Na taką postawę z pewnością wpływają braki w wiedzy ekonomicznej, a te już teraz są największe właśnie wśród Zetek, co potwierdzają wyniki przeprowadzonego przez nas badania. W przyszłości może to negatywnie wpływać na ich decyzje finansowe, zarządzanie domowym budżetem, a tym samym radzenie sobie w dorosłym życiu - mówi Alicja Defratyka, starszy analityk SpotData i współautorka raportu.

Wchodzenie na rynek pracy pokolenia Z budzi duże obawy pracodawców i obecnych pracowników firm, jednak są one często zbyt wyolbrzymiane. W świetle wyników badania, podejście do pracy osób z pokolenia X, Y, Z nie różni się między sobą aż tak bardzo, jak wielu mogłoby sądzić. Największe różnice dotyczą podejścia do zatrudnienia w formie umowy o pracę oraz stabilności, które dla Zetek nie są kluczowe. Być może młodzi, którzy coraz częściej łączą pracę z nauką czy też dorabiają np. na własnym blogu czy kanale na Youtube, zaczynają się bardziej przyzwyczajać do niestabilności na rynku pracy niż ich poprzednicy.

Zetki bardziej stawiają na dobrą atmosferę i relacje z ludźmi, elastyczny czas pracy, możliwości rozwoju czy szybki dojazd do pracy. Pracodawcy będą musieli się bardziej natrudzić by zatrzymać najmłodszych pracowników u siebie na dłużej. Tym bardziej, że pokolenie Z wchodzi na rynek pracy z bardzo niskim bezrobociem przez co jest dużo bardziej pewne siebie niż X czy Y. Z drugiej jednak strony coraz więcej Polaków ma wyższe wykształcenie, więc sam dyplom wyższej uczelni nie będzie stanowił karty przetargowej w zdobyciu dobrej pracy, tak jak w poprzednich dekadach. O przewadze Zetek wśród rówieśników będzie częściej decydowało doświadczenie i umiejętności, w tym kompetencje cyfrowe, wszechstronność, elastyczność czy kreatywność. Zetki mogą stać się dużo mniej lojalne względem pracodawców, niż pozostałe pokolenia, a pracodawcy będą musieli więcej zainwestować by pokolenie Z związać ze sobą na dłużej. Dla wszystkich trzech badanych pokoleń oznaką sukcesu w życiu zawodowym są wysokie zarobki. Zetki są pierwszym pokoleniem wychowanym całkowicie w czasie gospodarki rynkowej. Przeniknęła do nich moda na startupy i chęć prowadzenia własnego biznesu. Można zakładać, że w przyszłości znacznie więcej osób z pokolenia Z będzie chciało prowadzić własną firmę niż ich poprzednicy.

Pełną wersję raportu można pobrać tu: https://www.pb.pl/pokoleniez/